In onze hele geschiedenis staat hout de mens ter beschikking als een veelzijdige, duurzame en hernieuwbare grondstof voor de fabricage van houtproducten en onze onderkomens. In de huidige tijd is daar een extra component bijgekomen en is hout wellicht nog wel waardevoller. Houtgebruik als onderdeel van een economische biobased ontwikkelingsstrategie kan opwarming van de aarde en andere schadelijke klimaatinvloeden door menselijk handelen stoppen en zelfs terugdringen.

De meerderheid van de wetenschappers is het er over eens: de door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen door gebruik van fossiele brandstoffen, eindige grondstoffen en energie-intensieve materialen, draagt bij aan de opwarming van de aarde. Om dat te keren, moeten wij die uitstoot door verandering van ons gedrag acuut verminderen. Meer en meer wordt duidelijk dat mondiale economische groei alleen te realiseren is als die hand-in-hand gaat met zorg voor het milieu. De noodzaak groeit te komen tot een biobased circulaire economie met aan de basis het gebruik van hernieuwbare materialen met een lage CO₂-voetafdruk zoals hout.

Als natuurlijk, hernieuwbaar materiaal heeft hout een laag energetische productie- en verwerkingscyclus met uitzonderlijk
weinig milieugevolgen.

Het begint allemaal in het bos, waar bomen groeien door koolstofdioxide en water met behulp van zonlicht om te zetten in voedzame suikers en zuurstof. Koolstofdioxide, CO₂, het belangrijkste gas dat zorgt voor opwarming van de aarde, wordt zo generatieslang opgeslagen. Door het in Europa gevoerde herbebossingsbeleid van aanplant en natuurlijke regeneratie, breidt het Europese bosareaal nog steeds uit, met positieve sociale, economische en milieutechnische gevolgen. Winning, productie, vervoer en gebruik van hout uit duurzaam beheerde bossen vraagt weinig energie. Ook maken innovaties in verwerking, machinale bewerking en bouwtechniek het mogelijk hout toe te passen in steeds technischer en hoogwaardiger toepassingen ter vervanging van door de mens gemaakte materialen en halffabricaten. Het groeiende besef dat de huidige consumptiemaatschappij de gezondheid van onze planeet onder druk zet, maakt vergroting van toepassing van een tijdens productie en verwerking biobased circulair materiaal als hout extra aantrekkelijk. Hout kan worden gerecycled tot vele nieuwe producten en toepassingen en aan het einde van de levensduur worden gebruikt als hernieuwbare, CO₂-neutrale energiebron.

Koolstofarme bouw
De combinatie van de milieukwaliteiten en prestatiekenmerken van hout komt wellicht in de bouw het meest tot zijn recht. De bouwsector is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-emissie. De toepassing van houtproducten en houtrijke bouwsystemen zijn dan ook de ultieme oplossing voor een koolstofarme bouwmethode. Houtbouwsystemen en gebouwonderdelen
van hout zijn energiezuinig vergeleken met andere materialen, zowel tijdens verwerking, productie, vervoer en toepassing. Ze
resulteren daarnaast ook nog eens in extreem energiezuinige utiliteits- en woongebouwen in gebruik en onderhoud.

Gebruik van het duurzaamheidspotentieel van hout
Hout bewijst zich meer en meer als één van de belangrijkste materialen binnen biobased en circulaire economische modellen.
Uitgebreide levenscyclusanalyses (LCA’s) bevestigen de lage milieu-impact van hout en houtproducten in vergelijking met
alternatieven.

De ontwikkelingen in de houttechnologie staan niet stil. Geavanceerde, industrieel vervaardigde, houtcomponenten stellen
architecten en constructeurs in staat om beter, groter en hoger te bouwen. Tegelijkertijd verhogen innovatieve en milieuvriendelijkere conserveringsmethoden, houtmodificatie en thermische behandelingsmogelijkheden de natuurlijke duurzaamheid van de grondstof.

Nieuwe houtcomposietmaterialen vinden gretig aftrek in verschillende toepassingen en sectoren. Ook de energetische opbrengst van hernieuwbare brandstof op basis van hout blijft zich ontwikkelen.

Europese overheden en de houtsector hebben zich gezamenlijk toegelegd op het verbeteren en waarborgen van de duurzame en legale herkomst van de grondstof hout.

De Europese houtindustrie is er dan ook van overtuigd dat we de potentie van hout nu pas beginnen te ontsluiten.

De houtsector in Europa levert naast een milieutechnisch, ook een belangrijke economische bijdrage aan de biobased economie. De bedrijfstak bestaat uit meer dan 170.000 grote en kleine ondernemingen en biedt werk aan circa één miljoen mensen. De jaarlijkse bijdrage aan het bruto nationaal product van de EU is ongeveer € 133 miljard. De houtindustrie heeft ook duidelijk de capaciteit én de ambitie verder en sneller te groeien en een centrale rol te spelen in de bio-economische ontwikkeling van Europa.

Bron: HOUT BOUWEN AAN DE BIOBASED CIRCULAIRE ECONOMIE Centrum Hout 2020.

Foto: © Nathan Anderson